Etmen
Ustiloga maydis(-U.zeae)
Mısır rastığı etmeni,erken dönemde fideleri öldürebilmektedir. Fungus,ertesi yıla etmen ile bulaşık toprak ve hastalıklı bitki artıkları ile geçer. Fungusun sporlarının yayılmasında rüzgar, önemli bir faktördür. Yazın görülecek olan yağışlar, hastalığı teşvik edebilmektedir. Kurak bölgelerde ise sulamalar, hastalığı teşvik edebilmektedir. U. Maydis, bitkinin toprak üstü organlarından yaprak,sap,koçan,püskül ve erkek çiçeklerde galerin oluşmasına yol açar. Galler, olgunlaştıkça zar sararır ve üzerinde çatlaklar oluşur.
Hastalık Döngüsü ve Epilemiyolojisi
Fungus, kışı toprakta teliospor halinde geçirir ve uzun yıllar canlılığını koruyabilir.
Teliosporlar, 10-35C gibi geniş bir sıcaklık aralığında nemli ortamda ya doğrudan ya da dolaylı olarak çimlenir. Doğrudan çimlenme, çimlenen bir teliospordan doğrudan üretilmiş bir enfeksiyon hifi ile gerçekleşir. Bu işlem, bir promiselyum tarafından meydana getirilir.
Bitkinin gelişimini geciktiren kurak koşullar ve 26-34C sıcaklık, hastalık gelişimi için uygun faktörlerdir. Genç mısır bitkilerinin büyümesini geciktiren anormal düzeydeki serin, nemli hava, hastalığın gelişimini hızlandırır.
Savaşımı
En az 3-4 yıllık nöbetleşe ekim uygulanmalı,
Çok erken veya çok geç ekim yapılmamalı,
Galler oluşmada kesilip atılmalı,
Galler ya derine gömülmeli ya da yakılmalıdır,
Bitkiler yaralanmamalı,
Dengeli gübreleme yapılarak fazla azotlu gübre verilmemeli,
Zararlılarla zamanında mücadele edilmelidir,
Dayanıklı çeşit yetiştirilmelidir,
Fusarium Koçan Çürüklüğü
Belirtileri
Fusarium koçan çürüklüğü, bitkinin koçanının tümünde görülmez.Belirtiler, koçanların uçlarındaki danelerde ortaya çıkar ve dağınıktır. Özellikle böcek zararının olduğu yerlerde hastalık yoğunlaşmış durumdadır. Enfekteli danelerin rengi, pembeden kırmızı kahverengine değişir. Hastalık ilerledikçe, daneler üzerinde tozlu ve pamuksu bir küf gelişimi ortaya çıkar.
Belirti vermeyen daneler; çatlamış olan daneler ve funguslar tarafından belirgin olarak kolonize olmuş bitki kısımları kadar zehirli olabilir.
İnokule edilmiş danelerden yetiştirişmiş fideler, ekimden 7 gün sonra sürgün çapı, bitki boyu, yaprak uzunluğu ve bitki ağırlığının gelişimini engellemiştir.
Hastalık Döngüsü ve Epidemiyolojisi
Fungus, bitki artıklarında veya danelerde kalınlaşmış hif olarak klamidospor beneri yapılar şeklinde canlılığını sürdürür. Ancak patojen, toprakta uzun süre canlılığını sürdüremez.
Danelerde enfeksiyon, 4 şekilde ortaya çıkabilmektedir:
Danelerde enfeksiyon, 4 şekilde ortaya çıkabilmektedir:
Hava kökenli konidiler, mısır koçan kurdu, mısır kurdu gibi böceklerde, hava ve diğer yollarla gerçekleşen çatlamalardan dolayı zararlanan daneyi enfekte edebilir.
Sporlar, çimlenir ve oluşan miselyumlar, koçanların ucundaki püsküllerden aşağı danelere ulaşarak enfeksiyon yapar
Fungal gelişimin devam ettiği saptan kolonizasyonla enfeksiyon oluşabilir.
Enfekteli bir bitkide belirti olmaksızın enfeksiyon ortaya çıkabilir. Tohumla taşınan fungus ırkları, endofitik bir ilişkide daneleri sistemik olarak enfekte etmek için gelişebilir.
Hastalık gelişimi için kuru, sıcak hava genellikle uygundur. Fizyolojik olgunluğun ötesinde hasat geciktirildiğinde, F. Verticillioides’in varlığı artış gösterebilmektedir. Bu fungus, nem içeriği %18-20 olan danelerde gelişme kaydedemez. Danede uygun nem ve sıcaklık koşulları olmadıkça depolama sırasında genel olarak fumonis’in (kanserojen etkiye sahip bir mikotoksin sınıfı) artış gösterdiği düşünülemez.
Savaşımı
Hastalığa karşı duyarlı çeşitleri kullanmaktan kaçınılmalı,
Havadan kaynaklanan bozulmaları önlemek için daneler erken hasat edilmeli,
Mısır koçanları, %15 veya daha az nem içeriğine kadar kurutlmalı,
Dayanıklı olan tatlı mısır melezleri kullanılmalıdır
