Belirtileri
Pembe kar küfü en tipik belirtileri, kar örtüsünün altındaki bitkiler incelendiğinde görülebilir. İlk belirtileri, ürünün çimlenmesi sırasında yer yer boşlukların görülmesidir. Çıkmayan fidelerin kök bölgesi kazıldığında, deforme olmuş ve toprak yüzeyine çıkamayan fideler gözlenebilir.
Bu hastalık, ilkbaharda karların erimesinden hemen sonra belirginleşir. Toprak yüzeyine yatmış, solgun bitkilerin yaprakları, tamamen nekrotik bir hal alarak çürür. Eğer kök boğazı zarar görmemiş ise bitki, hastalığı atlatarak yeterince verim verebilir.
Hastalık Döngüsü ve Epidemiyolojisi
Kar ölümleri olarak da adlandırılan bu hastalık, toprak yüzeyinde ve devamlı kar örtüsünün altında gelişen fungus tarafından oluşturulur. Arpa, buğday,çeltik, ve çok sayıdaki çayır bitkisi bu hastalığa karşı duyarlıdır.
Kar örtüsü, dormant haldeki bitkileri dona ve kurumaya karşı korur ancak, düşük sıcaklıkta gelişen fungusların gelişmesi için uygun ortama yaratır. Hava sıcaklığı,-20C ile +20C arasında olduğunda 30cm’den daha derin olan kar örtüsü, toprağın yüzey sıcaklığını 0-0.5 arasında tutar.
Etmen, ilkbaharda serin, nemli havalarda, hastalıklı alt yaprak kını üzerinde gelişen peritesyumlar halinde yazı geçirir. Sonbaharda serin, nemli hava boyunca toprak yüzeyine yakın ve altında olan yaprak kını ve yaprak kenarları, bitki artıklarında gelişen askosporlar ve miselyumlarla enfektelenir.
Savaşımı
Dayanıklı Cemre, Çetin-2000 gibi çeşitler yetiştirilmeli,
Baklagillerle nöbetleşe ekim uygulanmalı,
Kış mevsimi başında benzimidazole sınıfından carbendazim, fuberidazole, thiophanatemethyl gibi fungisitler kullanılmalıdır.
Fusarium Kök ve Kökboğazı Çürüklüğü
Etmenler
Fusarium graminearum grup2
F.acuminatum;
F, avenaceum
Microdochium nivale
Belirtileri
Fusarium türleri ile birlikte Bipolaris spp’nin neden olduğu hastalıklar, kök ve kökboğazı çürüklükleri, yaprak lekeleri ve fşde yanıklıkları gibi isimlerle anılırlar. Patojenler, tohum ve başak kökenlidir. Bunlar, bitkinin farklı organlarına saldırırlar ve farklı büyüme dönemleri sırasında ayırd edilebilirler.
Bu hastalık, çoğu zaman birden fazla patojen tarafından oluşturulabilir. Hastalığın şiddetli düzeyde seyrettiği evre, kuraklık stresine maruz kalmış bitkilerin kökboğazı kısmında çürüme ve kahverengi beneklenme şeklindeki ortaya çıkan lezyonlardır.
Fidelerin çıkışndan önce veya çıkışından kısa süre sonra ölümleri, erken dönemde fungusların enfeksiyonunun en önemli sonucudur. Fusarium türlerinin neden olduğu fide yanıklığı, esas olarak tohum kökenli inokulumdan kaynaklanır. Toprak kökenli inokulum, fide yanıklığına seyrek olarak neden olur, ancak ılıman ve kuru topraklarda yetiştirilen buğdaylarda şiddetli kayıplara yol açabilir. Patojen, kökboğazından çıkan ikincil kökleri de enfekte eder. Enfeksiyon, kökboğazından yukarı ilerlerse daha fazla yıkıcı olur ve başaklanmadan önce erken dönemde hastalık görüldüğünde başaklarda bozulmalar meydana gelir.
Hastalık Döngüsü ve Epidemiyolojisi
Funguslar, kışı tohum üzerinde miselyum ve spor halinde ve hastalıklı bitki artıklarında peritesyumlar halinde geçirir. Yağış, bitki artıkları üzerinde bulunan peritesyumlar ve askosporların oluşması ve olgunlaşması için gerekli olabilir ancak, askosporların çıkışını kolaylaştırmak için gerekli değildir.
Hastalık gelişimi için en uygun sıcaklıklar, Fusarium türleri arasında farklılık gösteriri. F. Graminearum’un neden olduğu hastalık gelişimi, en uygun 26.4C de ortaya çıkar, ancak F. Crookwellence, 13,8C de hastalık oluşumuna yol açar.
Enfekteli tohum, fide yanıklığına neden olurken, toprak kökenli inokulum, fide yanıklığı ve kök çürüklüğüne yol açmaktadır. Fusarium başak yanıklığı, danenin oluşumu ve olgunlaşması sırasında ılıman ve nemli havada gelişmektedir.
Nemli daneler, Fusarium başak yanıklığının gelişimine uygundur. Yabancı ot yoğunluğunun yüksek olduğu yerlerde, azotlu ve fosforlu gübrelemenin yetersiz olduğu durumlarda buğdaydan sonra mısır yetiştirildiğinde, hastalık daha şiddetli ortaya çıkar.
Savaşımı
Nöbetleşe ekim uygulanmalı,
Bitki artıkları toprağın derinliklerine gömülmeli,
Tohumu ilaçlama, tohum kökenli hastalığı yok eder ancak toprak kökenli hastalığı önlemez, Hastalık görülmeden önce koruyucu ilaçlama yapılmalıdır. Maneb,Thiophanate-methyl tercih edilmelidir.
| Etken Madde | Formulasyon | Doz |
| Carboxin+thiram | FS | 300ml/100kg tohum |
| Prochioraz | EC | 100ml/da |
| Prothioconazole+tebuconazole | FS | 15 ml/100 kg tohum |
| Prothioconazole+spiroxamine | EC | 100 ml/da |
